لجبازي كودكان به دلايل مختلفي شكل ميگيرد. معمولاً كودكان زير ۳ سال واكنش هدفداري ندارند، اما در سنين بالاتر بايد اينگونه رفتارها را تحت نظر قرار داد و برخورد متفاوتتري داشت. زيرا اگر اين خصيصه بد در بچهها ادامه يابد، نهتنها باعث آسيب به خود كودك ميشود، بلكه براي والدين نيز مشكلات روحي رواني ايجاد ميكند. در اين مقاله از جوان ايراني به نشانهها، علت لجبازي كودكان و همچنين روشهاي درماني آن ميپردازيم.
نشانههاي كودكان لجباز
معمولاً كودكان لجباز سعي ميكنند كه دستورات بزرگترها را ناديده بگيرند و از آنها سرپيچي كنند. درواقع آنها با گريه كردن، ناسزا گفتن و گاز گرفتن و… نافرماني خودشان را نشان ميدهند. معمولاً اينگونه كودكان افسرده بوده و اعتماد به نفس پاييني دارند.
اگر فرزند شما اين نشانهها را دارد، ابتدا توصيه ميكنيم كه به روانشناس مراجعه كنيد تا تشخيص دهد كه فرزند شما لجباز است و سپس به درمان او بپردازيد.
علت لجبازي كودكان
كودكان در سنين مختلف معمولاً انواع متفاوتي از لجبازي را بروز ميدهند. علت لجبازي كودكان را در اين بخش از مجله جوان ايراني مورد بررسي قرار ميدهيم.
كودكاني كه بچه اول خانواده هستند، معمولاً بيشتر از فرزندان ديگر لجبازي ميكنند، زيرا آنها هميشه بهترين امكانات رفاهي را درخواست دارند.
برخي از كودكان ممكن است به بيماريهاي خاص مبتلا باشند.
خستگي، گرسنگي، تشنگي نيز باعث لجبازي كودكان ميشود.
اختلالات رواني مانند ADHD نيز باعث ميشود كه كودكان لجباز شوند.
كم خوابي نيز يكي ديگر از عواملي است كه باعث لجبازي كودكان ميشود، بنابراين حتماً به ساعت خواب فرزند خود حساس باشيد.
برخي از كودكان كه والدين بياحساسي دارند، دچار كمبود محبت شده و وابستگي شديدي به ديگران پيدا ميكنند. اينگونه افراد نيز ممكن است نافرماني و لجبازي در آنها شدت بگيرد.
برخي از والدين توقعات غيرمنطقي از كودكان خود دارند، درنتيجه آنقدر بچهها را تحت فشار قرار ميدهند تا باعث بروز لجبازي در آنها ميشوند.
معمولاً كودكان در سن دو تا سه سالگي كنجكاو هستند كه در مورد برخي از اتفاقات، اطلاعات زيادي را كسب كنند. درنتيجه ممكن است با مقاومت والدين همراه شده و لجبازي كنند.
روشهاي درمان لجبازي كودكان
والدين گرامي همواره بايد توجه داشته باشيد كه هيچوقت كودك خود را تنبيه بدني نكنيد، زيرا باعث خشم بيشتر آنها ميشود. شما ابتدا بايد به علت مشكل لجبازي كودكان بپردازيد، سپس برخورد مناسب را داشته باشيد.
در اين بخش شما را با درمان لجبازي كودكان آشنا كرده و بهترين راه كنترل آن را براي شما بيان ميكنيم.
كودك خود را تنبيه نكنيد
همانطور كه ذكر كرديم تنبيه كودكان مشكلات آنها را حل نميكند، بلكه باعث ميشود كودك شما عزت نفس پاييني داشته و از شما بسيار ناراحت و رنجيده خاطر شود. آنها حتي ممكن است در بزرگسالي به دنبال انتقام از والدين خود باشند. بنابراين از تنبيه براي بيان احساسات خود استفاده نكنيد، بلكه احساسات كودك خود را بپذيريد و به او بگوييد كه همواره مراقب او هستيد.
دور كردن كودك از زمينههاي بروز لجبازي
شما بايد زمينههاي بروز لجبازي كودك خود را شناسايي كنيد. درواقع بدانيد كه در چه موقعيتهايي شروع به لجبازي ميكند، درنتيجه كودك خود را از آن موقعيت دور كنيد. به عنوان مثال ممكن است كودك شما هنگام خريد اصرار كند هر چيزي را كه ميبيند برايش بخريد! بنابراين نبايد او را به بازار ببريد. معمولاً كودكاني كه اعتماد به نفس پاييني دارند و ترس و اضطراب درون آنها نسبت به كودكان ديگر بيشتر است، لجبازي بيشتري نيز دارند.
توجه به استقلال كودكان
هرچند كودكان از طريق پدر و مادر پا به اين دنيا ميگذارد، اما به هيچ وجه نبايد تصور كنيد كه مالكيت روح و روان كودك خود را در اختيار داريد. درواقع بايد قدرت انتخاب را در فرزند خود بالا ببريد و در برخي از زمينهها نظر آنها را جويا شويد. در اين صورت اعتماد به نفس و عزت نفس بچهها بالاتر رفته، درنتيجه در زندگي استقلال بيشتري خواهند داشت. شما نبايد در مورد تمام جزئيات زندگي فرزند خود تصميم بگيريد، زيرا در اين صورت كار بسيار اشتباهي انجام دادهايد. شما عزيزان بايد بدانيد كه لجبازي كودكان يك مرحله از رشد آنها بوده و تا حدي طبيعي است، اما بيشتر كه شود بايد پيگيري و درمان كنيد.
تشويق رفتارهاي خوب
اگر كودك خود را بابت رفتارهاي مناسبي كه دارد پاداش دهيد، قدرت لجبازي را در او كاهش ميدهيد. در اين صورت كودكان متوجه ميشوند كه براي رسيدن به خواستههايش نيازي به بدخلقي و لجبازي نيست. حتي پس از رسيدن به آن درخواستها اگر رفتار خوبي داشته باشند مورد تشويق قرار ميگيرند.
جريمه براي رفتارهاي نامناسب
اگر كودك شما رفتار نامناسبي دارد، به هيچ وجه بياعتنا از كنار آن گذر نكنيد. بلكه او را تنبيه كنيد، اما تنبيه بدني انجام ندهيد! به عنوان مثال به او بگوييد كه امروز نميتواند تلويزيون تماشا كند و مواردي از اين قبيل را به فرزند خود گوشزد كنيد تا رفتارهاي بد خود را ادامه ندهد.
كنترل رفتارهاي كودك
براي فرزند خود بايد حد و مرز مشخصي قرار دهيد و به او بگوييد كه نميتواند از اين حدها فراتر برود. البته شرايط سخت براي فرزند خود اعمال نكنيد و يا تمامي رفتارهاي او را تحت كنترل كامل قرار ندهيد.
مراجعه به مشاور
برخي از كودكان هنگام لجبازي گريههاي طولاني دارند. حتي ممكن است لبهاي آنها كبود شده و واكنشهاي غيرعادي از خود نشان دهند. در اين صورت نياز است كه حتماً به روانپزشك و يا روانشناس مراجعه كنند و نظر مشاوران را جويا شوند.
پاسخ به خواستههاي منطقي كودك
اگر كودك شما درخواست منطقي دارد، با مهرباني در زمان مناسب آن را عملي كنيد. اجازه ندهيد كه كودك شما براي تمام خواستههايش از شما خواهش كند و يا التماس براي نيازهاي طبيعياش را ادامه دهد. زيرا در اين صورت منجر به لجبازي او خواهيد شد.
با كودك خود صحبت كنيد
حتماً سعي كنيد با كودك خود با آرامش صحبت كرده و به حرفها و خواستههاي كودك خود به آرامي گوش دهيد. كودك شما بايد احساس كند كه ميتواند در نزد شما به راحتي صحبت كند، در اين صورت از احساس لجبازي او بسيار كاسته ميشود.
فراهم كردن محيطي ايمن
فرزندان به محيطي امن براي رشد خودشان نياز دارند كه بدون تنش و اضطراب باشد. درنتيجه بايد محيط دوستانهاي را براي آنها فراهم كنيد و از تنبيه كلامي و بدني آنها پرهيز كنيد. زيرا نه تنها باعث كاهش لجبازي كودكان نميشود، بلكه اگر آنها را تنبيه كنيد باعث پافشاري كودكان بر روي خواستههايشان خواهد شد.
همانطور كه ميدانيد كودكان گداي محبت هستند، يعني شما بايد به كودك خود بسيار مهر بورزيد تا جايي كه كمترين عصبانيت و اخم شما از صدها تنبيه بزرگ براي كودك دردناكتر باشد شما بايد رابطه عاطفي بسيار عميقي با كودك خود برقرار كنيد تا هنگام لجبازي بتوانيد مانع از ادامه دادن اين رفتارهاي بد شويد.
همكاري با كودك
اگر كودك شما براي انجام هر كاري مدام فرياد ميزند، بهتر است كه در انجام كارها با او همراه شويد و به كودكان خود كمك كنيد. درواقع اين همكاري شما باعث ايجاد حس خوب درون آنها شده و لجبازي آنها كاهش پيدا ميكند. فقط دقت كنيد كه بچههاي خود را مجبور به انجام هيچ كاري نكنيد، زيرا در اين صورت برخلاف ذهن و فكر آنها قدم برداشتيد و باعث لجبازي بيشتر آنها خواهيد شد.
درك كردن ديدگاه كودكان
در هر موقعيتي رفتار كودك لجباز خود را درك كنيد و درواقع از منظر او به موقعيتها نگاه كنيد. هر چي بيشتر به شناخت فرزندان خود برسيد، بهتر ميتوانيد با لجبازي او مقابله كنيد درنتيجه تا جاي ممكن با كودكان خود همدردي كنيد، حتي عصبانيت و يا نااميدي آنها را درك كرده و از آنها حمايت كنيد. اگر كودك شما نميتواند در انجام كارها و تكاليف مدرسه تمركز كند، به او كمك كنيد و تكاليف مدرسه را به كارهاي كوچكتر در مدت زمان كوتاه تقسيم كنيد و به او استراحتهاي كوتاه بدهيد تا از استرس فرزند خود كم كنيد. هرچند لجبازي در كودكان بسيار رايج است و برخورد روزانه براي والدين ممكن است طاقت فرسا باشد، اما سعي كنيد آرامش خود را حفظ كنيد و به نظرات آنها احترام بگذاريد.
تسليم درخواستهاي غيرمنطقي كودك نشويد
اگر هنگاميكه فرزند شما درخواست غيرمنطقي دارد، شما تسليم او شويد، درنتيجه كودك ميآموزد كه ميتواند با چنين رفتاري به خواستههاي خودش برسد! بنابراين هيچگاه تسليم نشويد. اگر در جمع هستيد فرزندتان را در مكاني ببريد كه مزاحمتي براي ديگران نداشته باشد تا بتوانيد به آرامي با او صحبت كنيد.
پرهيز از نه گفتن زياد
هرچند كودك شما در برخي از مواقع بايد كلمه «نه» را بشنود، اما اگر مدام از آن استفاده كنيد، ممكن است باعث لجبازي كودك خود شده و درنتيجه احساس سركشي و لجبازي را در او تقويت كنيد. به عنوان مثال براي اينكه به او بگوييد اين كار را انجام ندهد، از كلمات مثبت استفاده كنيد. مثلاً بگوييد اگر الان تكاليف مدرسه را انجام دهد، بهتر است.
رفتارهاي بد كودك خود را شناسايي كنيد
اگر كودك شما هنگاميكه روي صندلي ماشين مينشيند، مدام با شما دعوا ميكند و حواس شما را از رانندگي ميكند. خلاصه به هر طريقي با شما لجبازي ميكند، بهتر است كه او را سرگرم كنيد. ميتوانيد موسيقي موردعلاقهاش را پخش كنيد و يا با يك تبلت و كتاب او را سرگرم كنيد.
نحوه غذا دادن به كودكان لجباز
بسياري از كودكان لجباز حتي از خوردن غذا نيز صرفنظر ميكنند. در اين صورت بهتر است كه از روشهاي خلاقانه براي غذا دادن به كودكان خود استفاده كنيد. به عنوان مثال به آنها بگوييد كه قبل از غذا، دسرها و خوراكيها را سر ميز بياورند. قبل از اينكه كل غذا را ميل ميكنند، فقط كمي از آن را مزه كنند. در هر غذايي ابتدا بخش كوچكي از آن را به كودك خود بدهيد. پسازاين كه غذاي آنها تمام شد، يك خوراكي خوشمزه كه دوست دارند، به عنوان تشويق به بچهها بدهيد.
كودكان را عجول و شتابزده نكنيد
برخي از خانوادهها مدام به فرزندان خود مدام ميگويند كه عجله كن! حتي به آنها مهلت فكر كردن براي انجام كارهاي خودشان را نميدهند. اين كار اشتباهي است و درنتيجه لجبازي آنها را بيشتر ميكند.
به عنوان مثال درگذشته تمام والدين حمام را به محيطي وحشتناك براي فرزندان تبديل ميكردند و حتي بچهها را در حمام كتك ميزدند. اما بهتر است به كودك اجازه دهيم كه در حمام بازي كند و اسباببازيهاي خودش را بياورد و با آنها مشغول بازي شود، سپس كمكم او را بشوييد.
همچنين فرزندان مانند بزرگترها براي مهماني رفتن نياز به فرصت دارند. بنابراين بهتر است كه زودتر به آنها بگوييد كه قصد رفتن به مهماني را داريد. به هيچ وجه سعي نكنيد، فقط كمي قبل از مهماني به فرزندان خود اطلاع دهيد، زيرا باعث عجله آنها شده و فرصت تمركز به آن نميدهيد. در مواردي مانند غذا خوردن و خوابيدن نيز فرزندان نياز به زمان و تمركز براي انجام كارهايشان دارند.
رژيم غذايي مناسب
حتماً به تغذيه كودكان خود اهميت دهيد و رژيم غذايي صحيح براي آنها در نظر بگيريد. بايد توجه داشته باشيد كه مصرف بيش از اندازهي تنقلات، سرديها، نمك و يا كاهو باعث تحريكات عصبي كودكان ميشود. همچنين بازيهاي رايانهاي و يا تماشاي بيش از حد تلويزيون باعث تشكيل امواج مخرب در مغز كودكان شده و درنتيجه لجبازي آنها را بيشتر ميكند.
سؤالات متداول لجبازي كودكان
هرچند لجبازي كودكان رفتار منفي است اما تا حدي براي رشد كودكان طبيعي است. اگر از اين اندازه طبيعي آن فراتر رود بايد حتماً براي درمان آن اقدام كنيد. در ادامه اين بخش از جوان ايراني به بخشي از سؤالات متداولي كه ممكن است در ذهن شما والدين گرامي ايجاد شود، ميپردازيم:
بهترين روش براي درمان لجبازي كودكان چيست؟
همانطور كه در اين مطلب مشاهده كرديد، درمانهاي متفاوتي براي انواع لجبازي كودكان وجود دارد. شما بايد نسبت به رفتارهاي كودك خود آنها را اعمال كنيد. اما بايد بدانيد كه مؤثرترين روش، استفاده از تشويق و پاداش است. بابت كارهاي خوبي كه فرزند شما انجام ميدهد، او را تشويق كنيد، به او هديه بدهيد، براي او جشن بگيريد، او را بيرون ببريد. خلاصه به هر نحوي فرزند شما بايد متوجه شود كه رفتار خوب آنها بازخورد مناسبي دارد.
بهترين برخورد هنگام لجبازي كودكان چيست؟
تمامي مطالب اين بخش را با دقت مطالعه كنيد تا بتوانيد در هنگام لجبازي كودك خود برخورد صحيح را داشته باشيد. عجولانه تصميم نگيريد و قبل از انجام هر نوع رفتار و يا گفتگويي حتماً فكر كنيد.
سخن پاياني:
معمولاً در سن يك سالگي لجبازي كودكان شروع ميشود و تا حدود سه سالگي به اوج خود ميرسد. اگر والدين گرامي رفتارهاي كودك را نتواند كنترل كند، باعث ميشود كه اين خصيصه در كودكان تا سنين مدرسه نيز باقي بماند. طي تحقيقات انجام شده اين مشكل لجبازي كودكان باعث بروز مشكلات تحصيلي نيز ميشود. هيچوقت با كودك خود رفتار نامناسب نداشته باشيد، آرامش خود را حفظ كنيد و زماني كه فرزند شما لجبازي ميكند برخورد مناسب را انجام دهيد.
- چهارشنبه ۰۵ بهمن ۰۱ | ۱۰:۲۹
- ۶۲ بازديد
- ۰ نظر